زندگی بتهوون، که در ۱۹۰۳ منتشر شد،به درستی مهیج­ترین اثر رولان تلقی می­شود.. و شامل داستان زندگی بتهوون و گزیده­ای از نوشته­ ها و نامه­ ها و اندیشه­ های اوست.در این اثر، زندگی مردی بیان شده که همواره رنج برده است: از کودکی غم­ انگیز فقیرانه­ اش تا بیماری درازی که او را به پای مرگ کشاند. این زندگی گویی داستانی از آرزوی شادمانی است که سرنوشتی متناقض، سرسختانه بدان خیانت ورزیده است؛ سرنوشتی که با بیمارهای مداوم و بی رحمانه، با آن ناشنوایی که در بیست و پنج سالگی او را مبتلا ساخت و تا پایان عمر شکنجه­اش داد، روی نمایاند. و «آن هنگام که بتهوون زیباترین آثار خود را می ساخت به منتها درجه رسید و او را «محبوس در چهاردیوار درون خود» و تنها، آن گونه که به ندرت برای کسی پیش می­آید،بی هیچ عشقی، و تا آخرین لحظه غوطه­ ور در فقری شدید، بر جای گذارد. رومن رولان عاشقانه به بیان مصیبت چنین زندگی ای پرداخته و تمکین بتهوون را در پذیرفتن سرنوشت خود،حال آنکه در عمق وجودش و در تمامی آثارش توفندگی عصیان احساس می­شود.رومن رولان، در این کتاب، تعریفی تازه از قهرمانی به دست میدهد«تنها کسانی را قهرمان می­نامم که گشاده دل­اند»؛ در نتیجه، به بتهوون در مقام انسان و به حسنهای او جایگاهی برتر اختصاص می­دهد،تا به بتهوون در مقام مونسیقی­دانی بزرگ. در عصری که «هنر برای هنر» را ستایش می­کردند، رومن رولان، به عکس، اهداف «معنوی» هنر را باور داشت و از آن سخن می­گفت. زندگی نامه­ی بتهوون از نزدیک،اما بی هیچ توقفی، داستان مهم ترین قطعات ساخته­ی بتهوون را دنبال می­کند؛ منبع الهام و منشأ و مورد سیاسی آنها را ذکر می­کند. همین قطعات موسیقی است که باید برترین و قطعی­ترین دلیل قهرمانی را، که به بتهوون امکان داد تا از سرنوشت خود نیرومندتر باشد، به خواننده نشان دهد.