برشی از جلد دوم:

ما اصطلاح «قواعد رفتار عادلانه » را براى توصيف آن قواعد مستقل از هدفى كه به شكل‌گيرى يك نظم خودجوش يارى مى‌رسانند انتخاب كرده‌ايم؛ در مقابلِ قواعد سازماندهى كه وابسته به هدف‌اند. قواعد مستقل از هدفْ نوموساى‌اند كه اساس يك «جامعه‌ى مبتنى بر حقوق خصوصى »][ است و وجود يك «جامعه‌ى باز» را امكان‌پذير مى‌سازد. قواعد وابسته به هدف تا آن‌جا كه قانون باشند، حقوق عمومى‌اى‌اند كه تشكيلات حكومت را تعيين مى‌كنند؛ با اين حال، ما ادعا نكرديم كه هر قاعده‌ى رفتار عادلانه‌اى را كه عملاً ممكن است رعايت شود بايد به چشم قانون بنگريم، همين‌طور نگفتيم كه هر قاعده‌ى واحدى كه جزئى از نظامى از قواعد رفتار عادلانه است، به خودى خود، قاعده‌اى است كه رفتار عادلانه را تعريف مى‌كند. ما هنوز مسئله‌ى پراشكال رابطه‌ى بين عدالت و قانون را بررسى نكرده‌ايم و بايد اين كار را بكنيم. دو باور در پيچيدگى اين مسئله دخالت داشته‌اند، يكى اين‌كه هرچه از طريق تصميم قانونگذارانه فيصله‌پذير است بايد مسئله‌اى مربوط به عدالت باشد و ديگرى اين‌كه اراده‌ى مجلس قانونگذارى تعيين‌كننده‌ى آن چيزى است كه عادلانه است. ما نخست برخى از محدوديت‌هاى مربوط به قابليت اطلاق لفظ عدالت را بررسى خواهيم كرد كه غالباً به آن‌ها توجهى نمى‌شود.

اگر بخواهيم دقيق صحبت كنيم، فقط رفتار انسان است كه مى‌تواند عادلانه يا غيرعادلانه ناميده شود. اگر اين كلمات را براى يك وضعيت به كار ببريم، فقط در صورتى معنا خواهند داشت كه كسى را به طور مستقيم يا غيرمستقيم براى برقرارى آن وضعيت مسئول بشناسيم. يك واقعيت محض يا وضعيتى كه كسى نمى‌تواند تغييرى در آن بدهد ممكن است خوب يا بد باشد، ولى نمى‌تواند عادلانه يا غيرعادلانه باشد.][ به‌كاربردن لفظ «عادلانه » در مواردى جز اعمال انسانى يا قواعد حاكم بر آن‌ها نوعى اشتباه مقوله‌اى است. در مورد واقعيت‌هايى مانند تولد يا عيب ونقصى جسمانى يا ابتلا به يك بيمارى يا ازدست‌دادن يك عزيز، تنها در صورتى به‌كاربردن كلمه‌ى غيرعادلانه مى‌تواند معنى داشته باشد كه قصد ملامت خالقى انسان‌وار را داشته باشيم. طبيعت نه مى‌تواند عادلانه باشد، نه غيرعادلانه. هرچند كه عادت مزمن ما به تفسير جاندارانگارانه يا انسان‌وارانگارانه‌ى عالم طبيعت غالباً ما را به‌سوى چنين استفاده‌ى نادرستى از كلمات سوق مى‌دهد و باعث مى‌شود در پى عاملى باشيم كه مسئول هر چيزى است كه به ما مربوط مى‌شود، با اين حال بى‌معناست كه وضعيتى واقعى را عادلانه يا غيرعادلانه قلمداد كنيم، مگر اين‌كه باور داشته باشيم كسى مى‌توانست و مى‌بايست چيزها را به گونه‌اى ديگر ترتيب دهد.

ولى همان‌طور كه هرچيزى كه تحت كنترل انسان نيست نمى‌تواند عادلانه (يا اخلاقى ) باشد، آرزوى متصف‌كردن چيزى به عدالت الزاماً دليل معتبرى براى تحت كنترل درآوردن آن چيز نيست. زيرا چنين اقدامى مى‌تواند خود غيرعادلانه يا غيراخلاقى باشد، حداقل هنگامى‌كه موضوع مربوط به اعمال يك انسان ديگر باشد.

در برخى موقعيت‌ها ممكن است ايجاد وضعيتى خاص وظيفه‌اى قانونى يا اخلاقى باشد، كه در اين صورت اين وضعيت غالباً مى‌تواند عادلانه ناميده شود. اين‌كه در چنين مواردى لفظ عادلانه درواقع دال بر اعمال است و نه بر نتايج، با درنظرگرفتن اين‌كه اين لفظ تنها مى‌تواند در مورد آن دسته از نتايج اعمال يك شخص كه او قادر به تعيين‌شان بوده است به كار رود روشن مى‌شود. پيش‌فرضِ اين لفظ نه‌فقط اين است كه آن‌هايى كه فكر مى‌كنيم وظيفه‌شان ايجاد آن وضعيت است عملاً قادر به انجام اين كار هستند بلكه اين نيز هست كه وسيله‌هايى كه از طريق آن‌ها مى‌توانند اين كار را انجام دهند نيز عادلانه يا اخلاقى هستند.