در عصر حاضر، گفت و گو از واژه های بسیار رایج در عرصه فرهنگ، سیاست و اجتماع است . در این راستا، اصطلاح گفت و گوی ادیان و گفت و گوی تمدنها نیز مورد بحث و بررسی می باشد . یکی از پرسشهای اساسی این است که اسلام، چه دیدگاهی نسبت به گفت و گو دارد؟ و آیا آن را به عنوان یک روش مسالمت آمیز در تعامل با پیروان ادیان و مذاهب دیگر قبول دارد یا خیر؟ و به طور مشخص دیدگاه قرآن کریم در این باره چیست؟
مهمترین هدف این پژوهش بیان دیدگاه قرآن کریم در خصوص گفت و گوی مسالمت آمیز با مذاهب و عقاید مخالف است و این که اساس رفتار با پیروان مذاهب، رفتار صلح آمیز و استفاده از روش منطقی بوده و رد بر نظریه کسانی است که می گویند:
«مادامی که اسلام باقی است، صلح و سازش پیروان اسلام، حتی با کلیمیها و مسیحیها و از این بالاتر با سایر افراد بشر، یک مساله لاینحلی خواهد بود .»
به عبارت دیگر، یکی از علل ضرورت اینگونه پژوهشها «نسبت دادن خشونت به اسلام » است . عده ای اساس روابط اسلام با غیر مسلمانان را بر جنگ و خصومت می دانند . این اشتباه از اینجا ناشی می شود که اسلام، اهمیت بسیاری به جهاد داده است . همین برداشت باعث شده است که پاره ای از نویسندگان از قبیل منتسکیو، متفکر فرانسوی، اسلام را دین شمشیر بداند . وی در کتاب روح القوانین می گوید:
