"نظریه‌ی "کنش ارتباطی" هسته‌ی مرکزی منظومه‌ی هابرماس است و تمام اجزای عمده‌ی سلسله نظریه‌های هابرماس، از اندیشه‌های مربوط به سیر تکامل اجتماعی گرفته تا بحران مشروعت در جامعه‌ی سرمایه‌داری، حوزه‌ی عمومی، دموکراسی "گفتمانی و کل نظریه‌ی انتقادی (به عنوان یک دانش اجتماعی) در اساس، از آن منشا می‌گیرد. این نظریه در عین حال نشانگر نقطه‌ی آغازی برای پاردایم تازه‌ای در نظریه‌پردازی اجتماعی و به منزله‌ی پایانی برای پارادایمی است که بر فلسفه‌ی ذهن و آگاهی (پارادایم دکارتی) بنیاد داشته است. شرایط گذر از این پارادایم را اجزای فکری اندیشمندان حوزه‌های گوناگونی فراهم کرده‌اند که هابرماس از باب نقد و بررسی یا پالایش و پذیرش بر همه‌ی آن‌ها که عمده‌ترین دستاوردهای فکری بخش اخیر قرن بیستم محسوب می‌شوند گذری دارد. ....
کتاب نظریه‌ی کنش ارتباطی سه مقصود مرتبط با یک دیگر را دنبال می‌کند:
1- می‌خواهد مفهومی از عقلانیت را بپرورد که دیگر متصل به پیش ‌فرض‌های ذهن‌ گرایانه و فرد انگارانه‌ی فلسفه‌ی مدرن و علوم اجتماعی نباشد و به واسطه‌‌ی این پیش فرض‌ها محدود نشود؛
2- مفهومی دو سطحی از جامعه به دست دهد که پارادایم‌های جهان زیست و سیستم را در هم ادغام کرده باشد...
3- بر مبنای این زمینه یک نظریه‌ی انتقادی در باب تجدد طرح کند که ضمن تجزیه و تحلیل جنبه‌های آسیب شناسانه‌ی تجدد و در حساب آوردن این جنبه‌ها حاوی پیشنهاد اصلاح پروژه‌ی روشنگری باشد نه وانهادن آن". مباحث کتاب بر اساس این عناوین شکل گرفته است: "رویکردهای مربوط به مساله‌ی عقلانیت"، "نظریه‌ی عقلانی شدن ماکس وبر"، "تاملات میانی: کنش اجتماعی، فعالیت غایتمند و ارتباط" و "از لوکاچ تا آدور نو: عقلانی شدن به عنوان شئ شدگی".