اواخر نیمه ی اول قرن چهارم ق، هم زمان با سال های شروع غیبت کبری (۳۲۹ ق به بعد) و ورود شیعه به تجربه ی دوران جدید از حیات فکری ـ سیاسی خود رد غیبت امام معصوم (ع) می باشد، که از یک سو با ورود رجال بزرگ شیعی مثل شیخ مفید (۳۳۶-۴۱۳ ق)، سید مرتضی (متوفی ۴۳۶ ق) و شیخ طوسی (۳۸۵-۴۶۰ ق) به عرصه ی فقه و فقاهت و حراست و گسترش آموزه های نبوت و امامت مقارن است و از سوی دیگر دورانی است که به عنوان دوران سوم حاکمیت عباسیان نیز نامیده می شود و هم زمان است با حاکمیت خلفایی چون المطیع لله، الطائع لله و القادر ب