فصل اول شريعت و طريقت در امپراتوري عثماني اقوام ترک در سده‌هاي نهم و دهم ميلادي به اسلام گرويدند، کمر به خدمت خلفاي عرب بستند و همه غيرت و دلاوري خود را در راه اسلام گستري به کار گرفتند. ترکان تازه مسلمان، در فقه، مکتب حنفي و در کلام، آموزش‌هاي ماتريدي را پذيرفتند. پيش از گرايش به اسلام، قبايل کوچکرو ترک پيرو باورهاي جادويي – ديني گوناگوني از شمن باوري و مانويت گرفته تا کيش بودا و مسيحيت نستوري بودند و سخت‌جان‌ترين بقاياي اين باورهاي به قلب اسلام ترک راه يافت.