اتحاد شوروی در پایان سال ۱۹۹۱، تجزیه شد و جمهوری‌های تازه‌استقلا‌ل‌یافتة آن مسیر احیای کاپیتالیسم و گشایش باب دموکراسی را در پیش گرفتند. نظام سوسیالیستی اتحاد شوروی با داعیه رستگاری بشر و عقلانیت علمی شکل گرفته بود، اما تعداد اندکی در مرگش مویه کردند. پس از فروپاشی شوروی نکته‌ای که بیشتر مایة نگرانی بود، این بود که کسانی می‌کوشیدند حوادث سال‌های ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۱ را برآیند پیروزی ناب انواع کاپیتالیسم لیبرال دموکراتیک، جلوه دهند و بدین وسیله نه تنها «مرگ سوسیالیسم» را جار بزند، بلکه خط بطلانی بر تمام انواع مباحث اتوپیایی بکشند. بسیاری می‌پنداشتند نه تنها کمونیسم شوروی مرده است بلکه تمام آینده‌ها و آرمان‌شهرهای ممکن هم به همراه آن به گور رفته‌اند. در واکنش به چنین ادعاهایی بود که نطفة نوشتن این کتاب بسته شد.