قلب سگی بولگاکوف

قلب سگی داستان سگی است که پروفسوری جراحی‌اش می‌کند و از او یک انسان می‌سازد ولی او انسانی است خلاف انتظار همه، خلاف انتظار آنان که انسان نو را انتظار می‌کشیدند. این داستان ضد کمونیستی که بولگاکوف آن را در سال ۱۹۲۵ نوشت در زمان حیات او در شوروی سابق اجازه انتشار پیدا نکرد و چند دهه بعد یعنی در سال ۱۹۸۷ منتشر شد. قلب سگی مشهورترین اثر طنز انتقادی بولگاکوف است. نویسنده در بسیاری از سطرهای رمان دیدگاه‌های سیاسی‌ و ضد انقلابی‌اش را از زبان پروفسور پری آبراژنسکی بیان می‌کند. دیدگاهی که می‌گوید عمده‌ی مردم از کار و وظیفه‌ی اصلی خود غافل مانده و مسئولیت‌هایی را عهده‌دار شده‌اند که برای ایفای آنها نه دانش و تخصص کافی دارند و نه آمادگی ذهنی و اخلاقی. بولگاکوف اسطوره‌ی آفرینش انسان نو را که در آن زمان در شوروی تبلیغات بسیاری روی آن انجام می‌شد، نفی می‌کند. منتقدان بسیاری تنها به رویه‌ی سیاسی کتاب توجه کرده‌اند و از محتوای فلسفی آن غافل مانده‌اند. خلق پروفسور پری آبراژنسکی و شخصیت جدید فانتزی داستان، یعنی شاریکوف، ثمره‌ی انقلاب اکتبر ۱۹۱۷، حکایت از خلاقیت خارق‌العاده‌ی بولگاکوف دارد.