«خود مردم‌اند که می‌گذارند جبار سرکوبشان کند و بدتر از آن اينکه سبب سرکوب خود هم می‌شوند زيرا اگر از بندگی دست می‌کشيدند از آن می‌‌رهيدند. مردم به دست خود در بند کشيده می‌شوند، خودشان گردن به يوغ می‌‌سپرند و با پا‌ خود به کشتارگاه می‌‌روند. بر سر دوراهی ميان بنده ماندن و آزاد زيستن، خود مردم‌اند که آزادگی را پس می‌زنند و بندگی پيشه می‌‌کنند. مردم خود به اين ذلت تن در می‌دهند و در طلب آن هم می‌‌دوند.»
اتيين دولا بوئسی «گفتار در بندگی خودخواسته» را در ميانهٔ قرن شانزدهم نوشت؛ زمانی که 20 سال بيشتر نداشت و در دانشگاه شهر اورلئان حقوق می‌خواند. او را بيشتر به سبب دوستی‌اش با مونتنی می‌شناسند و مشهور است که مونتنی‌ مقاله «در باب دوستی» را به ياد بوئسی نوشته است.